Avrupa, 2024 yılında ölçümlerin başladığı tarihten bu yana en sıcak yılını yaşayarak iklim değişikliğinin merkez üssü haline geldi. Aşırı sıcak hava dalgaları, seller ve buzulların hızla erimesi kıta genelinde büyük hasara yol açtı.
Avrupa, iklim değişikliğinden en çok etkilenen kıtalardan biri haline geldi. Avrupa Birliği'nin iklim servisi Copernicus tarafından yayınlanan son iklim raporu, 2024 yılının ölçümlerin başladığı tarihten bu yana en sıcak yıl olduğunu doğruluyor. Sanayi öncesi döneme göre 1,5 dereceye ulaşan sıcaklık artışı, Paris İklim Anlaşması’nda belirlenen kritik eşik seviyesini aşmış durumda. Bu gelişme açıkça gösteriyor ki: İklim değişikliği artık gelecekteki bir tehdit değil, bugün Avrupa’yı derinden etkileyen bir gerçek.
Copernicus iklim raporuna göre Avrupa, dünyada en hızlı ısınan kıta konumunda. Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi’nin direktörü Florence Rabier şöyle diyor: “Avrupa, en hızlı ısınan kıta ve şu anda ölçümlerin başladığı tarihten bu yana en sıcak yılını yaşıyor.”
Bu hızlı ısınma, sıcak hava dalgaları, seller, orman yangınları ve fırtınalar gibi aşırı hava olaylarının artmasına neden oluyor. Özellikle 2024 Ekim’inde İspanya’nın doğu kıyısında yaşanan ani seller, 200'den fazla insanın hayatını kaybetmesine yol açtı. Bu tür felaketlerin gelecekte daha sık ve şiddetli yaşanması bekleniyor.
Avrupa Alpleri’ndeki buzullar rekor hızda eriyor. Bu durum, uzun vadede Avrupa’nın su kaynaklarını tehdit ediyor. Kutup dairesinin kuzeyindeki bölgelerde, örneğin Norveç’e bağlı Spitzbergen Adası’nda sıcaklıklar 2024 yazında normalin 2,5 derece üzerine çıktı.
Akdeniz’de su sıcaklıkları 1,2 dereceye kadar arttı. Bu, su döngüsünü hızlandırarak Batı Avrupa’da aşırı yağışlara neden oldu. Polonya, Çekya ve Romanya gibi ülkelerdeki nehirler taştı, can ve mal kayıpları yaşandı.
Şehirler bu etkilerle başa çıkmak için çeşitli önlemler almaya başladı: yeşil alanlar artırılıyor, ağaç dikimleri yapılıyor ve su tutma sistemleri kuruluyor. Paris, Milano ve Bratislava gibi şehirler bu konuda olumlu örnekler arasında yer alıyor.
2024 yılında aşırı hava olaylarının Avrupa’ya verdiği maddi zarar 18 milyar Euro'yu aştı. Bu olaylar sadece altyapıyı değil, aynı zamanda insan yaşamını ve sosyal yapıyı da tehdit ediyor.
Güneydoğu Avrupa, 2024 yazında altı farklı sıcak hava dalgası yaşadı. Bunlardan biri 13 gün sürdü – şimdiye kadar kaydedilen en uzun sıcak hava dalgasıydı.
Tüm bu endişe verici gelişmelere rağmen olumlu adımlar da var: Avrupa’da elektriğin %45’i artık yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanıyor – bu şimdiye kadarki en yüksek oran. Avrupa şehirlerinin yarısından fazlası iklim değişikliğine uyum sağlamak için stratejiler geliştiriyor. Bu oran 7 yıl önce yalnızca %26’ydı.
Bu adımlar, Avrupa’nın gelecekte iklim değişikliğiyle daha etkin bir şekilde mücadele etmesine olanak tanıyacak.
Avrupa bir dönüm noktasında. İklim değişikliği artık günlük hayatı etkileyen bir gerçeklik. Copernicus raporu ve Tagesschau gibi güvenilir kaynakların paylaştığı veriler açıkça gösteriyor: İklim koruma önlemlerinin hızla artırılması ve mevcut koşullara uyum sağlanması gerekiyor.
Her birey, günlük yaşamında daha bilinçli tercihler yaparak, yenilenebilir enerjiyi destekleyerek ve sürdürülebilir şehircilik yaklaşımlarını savunarak katkıda bulunabilir. Avrupa, ancak bu şekilde iklim krizine karşı dayanıklı bir gelecek inşa edebilir.
Copernicus İklim Servisi: https://climate.copernicus.eu/
Tagesschau, 15.04.2025: “Europa erwärmt sich am schnellsten – Klimawandel spürbar wie nie”
Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO)
Paris İklim Anlaşması (2015)