Türkiye, iklim değişikliği ile mücadelede yeni bir sayfa açarak ilk İklim Kanunu Teklifini hayata geçirmeye hazırlanıyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 20 madde, 2 geçici madde ve 3 farklı kanunda değişiklik içeren bu teklif, Türkiye’nin 2053 net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda atılan kritik adımlardan biri olarak görülüyor.

Teklifte Emisyon Ticaret Sistemi (ETS), sınırda karbon düzenleme mekanizması (SKDM), yeşil taksonomi, su yönetimi ve iklim eğitimi gibi çeşitli konular yer alıyor. Bu kanun, yalnızca sanayi ve enerji sektörlerini değil, şehirleri, tarımı, su kaynaklarını ve hatta eğitim sistemini de kapsayarak geniş ölçekte bir yeşil dönüşümü hedefliyor.

 

İklim Kanunu ile Gelen Yenilikler

• 1. İklim Değişikliği Başkanlığı Kuruluyor

Yeni yasa ile İklim Değişikliği Başkanlığı oluşturulacak. Bu başkanlık, sera gazı emisyonlarının azaltımı, karbon piyasalarının düzenlenmesi ve emisyon ticaret sisteminin (ETS) yönetilmesi gibi kritik görevleri üretici ve sanayi sektörleri ile koordinasyon içinde üyütlüyecek.

Ayrıca, karbon fiyatlandırması ve tahsisat planları ile ilgili piyasa bazlı mekanizmalar da Başkanlık tarafından belirlenecek.

• 2. Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) Devreye Giriyor

Emisyon Ticaret Sistemi (ETS), sanayi kuruluşlarının belirlenen karbon emisyonları sınırı içinde kalmasını sağlayan ve fazla emisyon yapanları finansal olarak yükte tutan bir piyasa mekanizmasıdır. Yeni yasa ile Türkiye, AB ve diğer uluslararası piyasalarla uyumlu bir ETS modeli geliştirerek sanayide düşük karbonlu dönüşümü desteklemeyi amaçlıyor.

ETS kapsamında:

• Emisyon izinleri tahsis edilecek ve şirketler bu izinler dahilinde faaliyet gösterecek,
• Fazla emisyon salan şirketler ek maliyetlerle karşılaşacak,
• Düşük karbonlu yatırımlar teşvik edilecek.

• 3. Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) ile Uluslararası Rekabet Gücünü Koruma

Avrupa Birliği'nin 2026'da tam anlamıyla yürülüğe girecek olan Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM), karbon yoğun sektörlerde ithal edilen ürünlerin karbon içeriğine göre vergilendirilmesini öngörüyor.

Yeni yasa, Türkiye'nin ihracatçı firmalarının SKDM'ye uyum sağlamaları için gerekli altyapıyı oluşturmasına yardımcı olacak. Bu sayede Türkiye'nin uluslararası ticarette rekabet gücü korunacak ve ihracatçı firmalar karbon maliyetlerinden kaçınamayacakları bir sisteme entegre edilecek.

• 4. Yeşil Taksonomi ile Sürdürülebilir Finansman Desteklenecek

Türkiye, Yeşil Taksonomi oluşturarak finans sektörünü yeşil dönüşüm yatırımlarıyla uyumlu hale getirmeyi planlıyor.

• Bankalar ve finansal kuruluşlar, yatırımlarını yeşil projelere yönlendirecek.
• Yeşil tahviller ve karbon kredileri gibi yeni finansman modelleri geliştirilecek.

• 5. Şehirler ve Tarım Alanları Daha Dirençli Hale Getirilecek

Kanun teklifi, yalnızca sanayi sektörlerini değil; tarım, su kaynakları ve şehirleri de kapsıyor.

• Şehir planlamasında iklim dostu projeler desteklenecek.
• Su yönetimi geliştirilecek, tarımsal sulama verimliliği artırılacak.
• Hayvancılıkta karbon ayak izi azaltılacak.

• 6. Eğitim Sistemine İklim Değişikliği ve Yeşil Dönüşüm Eklenecek

Kanun, iklim eğitimi konusunda da önemli adımlar içeriyor:

• MEB müfredatına iklim değişikliği dersleri eklenecek.
• Üniversitelerde sürdürülebilirlik alanında yeni bölümler ve sertifika programları oluşturulacak.

Sonuç

Bu yasa, Türkiye'nin 2053 net sıfır emisyon hedefine ulaşması için kritik bir dönüm noktalarından biri olacak. Yürülüğe girmesiyle birlikte, sanayiden tarıma, enerjiden finansmana kadar pek çok sektörü derinden etkileyecek olan bu yasa, Türkiye'yi iklim krizine karşı daha dirençli hale getirmeyi amaçlıyor.


Kaynak: csb.gov.tr